Mục tiêu: Dung dịch tiêm Sodium Acetate ((1-¹¹C)) gọi tắt là ¹¹C-Acetate là một loại thuốc phóng xạ được sử dụng trong ghi hình sử dụng máy chụp hình positron cắt lớp (PET: Positron Emission Tomography) để chẩn đoán và theo dõi một số bệnh lý ung thư và tim mạch, đặc biệt trong ung thư gan và ung thư tiền liệt tuyến. Do đồng vị phóng xạ ¹¹C có thời gian bán hủy ngắn (khoảng 20 phút) nên để sử dụng các dược chất gắn với đồng vị phóng xạ ¹¹C này phục vụ cho công việc nghiên cứu, chẩn đoán bệnh thì sự lựa chọn duy nhất là sản xuất tại những nơi có trang bị máy gia tốc, như bệnh viện Chợ Rẫy. Chúng tôi mong muốn chia sẻ kinh nghiệm của chúng tôi trong việc xây dựng và hoàn thiện quy trình sản xuất ¹¹C-Acetate đơn giản và đáng tin cậy, đáp ứng tiêu chuẩn cơ sở (TCCS) được xây dựng dựa theo dược điển Hoa Kỳ - U.S. Pharmacopeia 31-2008 (USP 31) (1) và dược điển Anh quốc - British Pharmacopoeia BP online 2008.

Phương pháp: ¹¹C-Acetate được tổng hợp bởi sự carboxyl hóa của thuốc thử Grignard (CH₃MgBr) với (¹¹C)CO₂ được sản xuất từ máy gia tốc, sau đó là sự thủy phân bằng acid phosphoric (H₃PO₄) và sự tinh chế sản phẩm. Khi chiếu xạ 20-25 phút từ máy gia tốc Cyclotron Eclipse – HP Siemens 11 MeV với dòng proton từ 40-50 µA sẽ tổng hợp được 160-280 mCi (5920-10360 MBq) dung dịch tiêm ¹¹C-Acetate sau 12 phút tổng hợp trên hệ Acetate Explora AC Siemens.

Kết quả: Tính đến nay, bệnh viện Chợ Rẫy đã tiến hành sản xuất và kiểm tra chất lượng 07 lô thuốc phóng xạ ¹¹C-Acetate với độ tinh khiết hóa phóng xạ của sản phẩm cuối ¹¹C-Acetate là > 95% và đã ghi hình cho 13 bệnh nhân trên máy PET-CT scan.

Kết luận: Quy trình sản xuất ¹¹C-Acetate mà chúng tôi đưa ra là một quy trình đơn giản và đáng tin cậy. Trong tương lai, chúng tôi sẽ tiếp tục sản xuất thuốc phóng xạ ¹¹C-Acetate với chất lượng tốt hơn để phục vụ cho nhiều bệnh nhân hơn.

Objectives: Sodium Acetate C11 Injection (¹¹C-Acetate) is a radiopharmaceutical used for PET (Positron Emission Tomography) imaging for diagnosis and follow-up cancer and cardiac diseases, especially liver cancer and prostate cancer. Since the half-life of ¹¹C is short (about 20 minutes), ¹¹C labelled radiopharmaceuticals must be produced in facilities where cyclotrons are equipped and Cho Ray hospital satisfies all requirements. We wish to share our experiences in establishing and improving a simple and reliable procedure for ¹¹C-Acetate synthesis, meeting the SOPs (Standard Operating Procedures) built according to United State Pharmacopeia 31-2008 and British Pharmacopoeia BP online 2008.

Methods: ¹¹C-Acetate is synthesized by carboxylation of Grignard (CH₃MgBr) with cyclotron-produced (¹¹C)CO₂, following by hydrolysis with phosphoric acid (H₃PO₄) and purification. For a 20-25 minute irradiation from 11 MeV Eclipse HP Cyclotron using a 40-50 µA proton beam, 160-280 mCi (5920-10360 MBq) of ¹¹C-Acetate is produced within 12 minutes from Explora AC Acetate Module.

Results: Up to now, 07 batches of ¹¹C-Acetate have been successfully produced with radiochemical purities were more than 95% and 13 patients were imaged by PET-CT scanner in Cho Ray hospital.

Concolusions: This is a simple and reliable procedure for ¹¹C-Acetate synthesis. In the future, we hope that we will continue to produce more ¹¹C-acetate batches with higher radiochemical yields and purities for serving more patients.

Keywords: (¹¹C)Acetate, Sodium Acetate ((1-¹¹C)), PET radiopharmaceuticals, Quality control.